ABD’de Eylül Ayı Enflasyon Verileri ve Ekonomik Gelişmeler
ABD’de enflasyon, Eylül ayında son üç yılın en düşük seviyesine geriledi ve bu durum, başkanlık yarışının son haftalarında ekonomideki olumlu gelişmelere bir yenisini ekledi. Çalışma Bakanlığı’nın verilerine göre, tüketici fiyatları geçen ay yıllık bazda %2,4 arttı ve bu oran, Şubat 2021’den bu yana kaydedilen en düşük yıllık artış olarak dikkat çekti.
Enflasyon ve Çekirdek Fiyatlar
Ağustos ayındaki %2,5’lik artışla kıyaslandığında, Eylül ayında tüketici fiyatlarındaki artışın hafiflediği görülüyor. Aylık bazda ise fiyatlar %0,2 oranında artış gösterdi. Oynak gıda ve enerji maliyetleri hariç tutulduğunda ise, “çekirdek enflasyon” göstergesi olarak kabul edilen fiyatlar Eylül ayında artış eğiliminde seyretti. Bu durumun, tıbbi bakım, giyim, araç sigortası ve uçak bileti fiyatlarındaki yükselişlerin etkisiyle ortaya çıktığı belirtildi. Eylül ayındaki çekirdek fiyatlar, bir önceki yılın aynı dönemine göre %3,3 oranında artış gösterirken, Ağustos ayına göre ise %0,3 oranında yükseldi.
Ekonomist Alan Detmeister, çekirdek enflasyonun artmasına katkıda bulunan bazı kalemlerin, özellikle kullanılmış arabaların fiyatlarının önümüzdeki aylarda tekrar yükselebileceğini ve bu nedenle fiyatların bir süre daha yüksek kalabileceğini belirtti. Ancak, giyim ve uçak bileti gibi oynak kalemlerde düşüş yaşanabileceğine de dikkat çekti.
Fed’in Enflasyon Hedefi ve Faiz Politikası
Federal Rezerv (Fed), %2 enflasyon hedefine ulaşma yolunda ilerlerken, enflasyonun bu seviyeye istikrarlı bir şekilde yaklaştığını gösteriyor. Ekonomistler, Fed’in bu yıl referans faiz oranını düşürmeye devam edeceğini öngörüyor. Çoğu ekonomist, Kasım ve Aralık aylarında iki çeyrek puanlık faiz indirimi bekliyor.
Dallas Fed Başkanı Lorie Logan, Fed’in faiz oranlarını düşürmekte acele etmemesi gerektiğini belirterek, yavaş ve istikrarlı adımlarla ilerlemenin önemine vurgu yaptı. Geçen ayki güçlü istihdam raporu da ekonominin beklenenden daha sağlam olduğunu ve enflasyonu yeterince yavaşlatacak kadar soğumamış olabileceğini gösterdi.
Kira Fiyatlarındaki Yavaşlama ve Ekonomik İyileşme
Eylül ayında kira fiyatlarının daha yavaş arttığı görüldü ve bu durum, konut enflasyonunun nihayet azalmaya başladığının bir işareti olarak değerlendirildi. Inflation Insights kurucusu Omair Sharif, yeni kiralamalara ilişkin ölçümlerin istikrarlı bir yavaşlama gösterdiğini ve hükümetin kira göstergelerinin zamanla gevşemeye devam etmesi gerektiğini belirtti. Bu durum, tüketiciler için uzun zamandır beklenen bir rahatlama anlamına geliyor.
Benzin fiyatlarındaki %4,1 oranındaki düşüş, genel enflasyonu aşağı çeken başlıca etkenlerden biri oldu. Bakkal fiyatları ise yaklaşık bir yıl boyunca hafif artışlar kaydettikten sonra Eylül ayında %0,4 arttı. Ancak, gıda fiyatlarının pandemi öncesi seviyelere göre %25 oranında daha yüksek seyretmesi, birçok Amerikalı’nın bütçesini zorlayan bir faktör olarak öne çıkıyor.
Trump ve Biden’ın Ekonomi Üzerindeki Etkisi
Başkanlık seçimlerinde ekonomi önemli bir konu olarak öne çıkıyor. Eski Başkan Donald Trump, özellikle pastırma gibi gıda ürünlerinin fiyatlarındaki artışa dikkat çekmiş ve yaşam maliyetlerindeki yükselişi eleştirmişti. Buna karşın, son enflasyon verileri ve ekonomik iyileşmeler, Başkan Joe Biden’ın ekonomi üzerindeki politikalarının olumlu etkilerini gösteriyor. Ancak, seçmenlerin büyük bir kısmı hala ekonomiyi olumsuz değerlendiriyor ve bu durum başkanlık yarışında önemli bir faktör olarak kalmaya devam ediyor.
ABD Ekonomisinde Büyüme Eğilimleri
Hükümet, ABD ekonomisinin Nisan-Haziran döneminde yıllık %3 oranında büyüdüğünü ve bu büyümenin Temmuz-Eylül döneminde de benzer bir hızda devam ettiğini bildirdi. Azalan enflasyon, güçlü istihdam ve sağlıklı büyüme eğilimleri, ekonomiye dair iyimser bir tablo çizerken, bu durum başkanlık yarışındaki adaylar arasındaki rekabeti etkileyebilir.
Sosyal Güvenlik ve Yaşam Maliyeti Ayarlamaları
Sosyal Güvenlik İdaresi, Ocak ayında yaklaşık 73 milyon alıcının %2,5’lik bir yaşam maliyeti ayarlaması alacağını duyurdu. Bu oran, 2024’teki %3,2’lik artıştan ve önceki yılki %8,7’lik büyük sıçramadan daha düşük bir artış anlamına geliyor ve enflasyonun düşüş trendine girdiğini gösteriyor.
Gelecek Beklentileri ve Uzman Görüşleri
Goldman Sachs ekonomistleri, çekirdek enflasyonun Aralık 2024’e kadar %3 seviyesine düşeceğini öngörüyor. Ancak, Orta Doğu’daki çatışmaların kötüleşmemesi durumunda enflasyonun yeniden yükselme ihtimali düşük görülüyor.